સુપ્રસિદ્ધ ભારતીય ક્રિકેટર મહેન્દ્રસિંહ ધોની

મહેન્દ્રસિંહ ધોની જેને પ્રેમથી “માહી” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે સુપ્રસિદ્ધ ભારતીય ક્રિકેટર અને ભારતીય રાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ ટીમના ભૂતપૂર્વ કેપ્ટન છે. 7 જુલાઈ 1981ના રોજ ઝારખંડના રાંચીમાં જન્મેલા ધોનીને રમતના ઈતિહાસમાં સર્વશ્રેષ્ઠ ક્રિકેટ ખેલાડી અને કપ્તાન તરીકે ગણવામાં આવે છે. ધોનીની ક્રિકેટમાં સફર નાની ઉંમરે શરૂ થઈ જ્યારે તેણે ફૂટબોલમાં ગોલકીપર તરીકે શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન કર્યું અને જિલ્લા અને ક્લબ સ્તરે રમવા માટે તેની પસંદગી થઈ. જો કે તેમના જીવનમાં એક અલગ વળાંક આવ્યો જ્યારે તેમને તેમના શાળાના ક્રિકેટ કોચ કેશવ બેનર્જીએ ક્રિકેટમાં હાથ અજમાવવાની સલાહ આપી. તેને ખબર નહતી કે આ નિર્ણય તેનું જીવન હંમેશ માટે બદલી નાખશે. 2004માં ધોનીએ બાંગ્લાદેશ સામેની ODI મેચમાં ભારત માટે આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. તે મેચમાં શૂન્ય પર રન આઉટ થયો હોવા છતાં તેણે એક નીડર અને હાર્ડ-હિટિંગ બેટ્સમેન તરીકે તેની ક્ષમતા દર્શાવી. જો કે 2005માં તેણે પાકિસ્તાન સામે ધમાકેદાર પ્રથમ સદી સાથે આંતરરાષ્ટ્રીય મંચ પર તેના આગમનની ખરેખર જાહેરાત કરી.

2007માં ભારતીય ક્રિકેટ ટીમના સુકાની તરીકે નિયુક્ત થયા ત્યારે ધોનીની કારકિર્દી નવી ઊંચાઈએ પહોંચી હતી. તેમના નેતૃત્વ હેઠળ ભારતે 2007માં કટ્ટર હરીફ પાકિસ્તાનને રોમાંચક ફાઇનલમાં હરાવીને પ્રથમ ICC વર્લ્ડ ટ્વેન્ટી20 જીતી હતી. આ વિજયે ભારતીય ક્રિકેટ માટે સુવર્ણ યુગની શરૂઆત કરી કારણ કે ધોનીની શાંત અને કંપોઝ્ડ કપ્તાની શૈલીએ ટીમને અસંખ્ય ઐતિહાસિક જીત માટે માર્ગદર્શન આપ્યું હતું.  ધોનીની કપ્તાનીની પરાકાષ્ઠા 2011 માં આવી જ્યારે તેણે ICC ક્રિકેટ વર્લ્ડ કપમાં ભારતને જીત અપાવી, વર્લ્ડ કપ જેવા પ્રતિષ્ઠિત ટાઇટલ માટે 28 વર્ષની લાંબી રાહનો અંત આવ્યો. ધોનીએ ફાઇનલમાં કેપ્ટનની ઇનિંગ રમી હતી, જેમાં અણનમ 91 રન બનાવ્યા હતા અને સિક્સર વડે વિજયી રન ફટકાર્યા હતા. આ પ્રતિષ્ઠિત ક્ષણ વિશ્વભરના ક્રિકેટ ચાહકોની યાદોમાં કાયમ રહેશે. ધોનીની નેતૃત્વ ક્ષમતાઓની ઘણી વખત તેની ચતુરાઈભરી નિર્ણયશક્તિ, દબાણને હેન્ડલ કરવાની ક્ષમતા અને યુવા પ્રતિભાને પ્રોત્સાહિત કરવાની કુશળતા માટે પ્રશંસા કરવામાં આવી હતી. ધોનીની સફળતા ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં પણ વિસ્તરી હતી. તેમની કપ્તાની હેઠળ ભારત 2009માં ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં નંબર વન રેન્કિંગ પર પહોંચ્યું. તેણે 2009માં ભારતને વિશ્વની નંબર વન ટેસ્ટ ટીમ બનાવી અને તે સ્થાનને નોંધપાત્ર સમયગાળા માટે જાળવી રાખ્યું. તેમની બિનપરંપરાગત વિકેટ-કીપિંગ શૈલી, વીજળીની ઝડપી દોડ અને તેમની શક્તિશાળી બેટિંગ સાથે મેચો પૂરી કરવાની ક્ષમતાએ તેમને ગણનાપાત્ર બનાવ્યા. આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટમાં તેની સફળતા ઉપરાંત ધોનીએ ઈન્ડિયન પ્રીમિયર લીગ (આઈપીએલ)માં પણ શાનદાર કારકિર્દીનો આનંદ માણ્યો હતો. તેણે 2008 થી ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સ (CSK) ફ્રેન્ચાઇઝીનું નેતૃત્વ કર્યું અને 2010, 2011,2018,2021 અને 2023  માં પાંચ IPL ટાઇટલ જીત્યા. ધોનીના શાંત વર્તન અને વ્યૂહાત્મક કુશળતાએ તેને IPL ઇતિહાસમાં સૌથી સફળ કેપ્ટન બનાવ્યો.

ઓગસ્ટ 2020 માં ધોનીએ આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટમાંથી નિવૃત્તિની જાહેરાત કરી એક યુગનો અંત આવ્યો. તેણે 350 ODI જેમાં 10773 રન, 90 ટેસ્ટ જેમાં 4876 રન અને 98 T20I જેમાં 1617 રન કર્યા. તેણે એક નોંધપાત્ર વારસો પાછળ છોડી દીધો. ભારતીય ક્રિકેટ પર ધોનીની અસર તેના આંકડાઓ દ્વારા ભાગ્યે જ માપી શકાય છે; તેણે પોતાની નમ્રતા, સમર્પણ અને રમત પ્રત્યેના પ્રેમથી ક્રિકેટરોની આખી પેઢીને પ્રેરણા આપી.મેદાનની બહાર ધોની તેની સાદગી અને નમ્રતા માટે જાણીતો છે. તે મહત્વાકાંક્ષી ક્રિકેટરો માટે એક રોલ મોડેલ રહ્યો છે. 2016માં રિલીઝ થયેલી તેમની મૂવી, “એમએસ ધોની: ધ અનટોલ્ડ સ્ટોરી”, ચાહકોને તેમના જીવન અને સફરની સમજ આપી હતી.દરેક ટૂર્નામેન્ટમાં ભારતની સફળતામાં ધોનીની ચતુરાઈભરી નિર્ણયશક્તિ, વ્યૂહાત્મક રણનીતિ અને તેના સાથી ખેલાડીઓને પ્રેરણા આપવાની ક્ષમતા મહત્વની હતી. તેણે ઉદાહરણરૂપ નેતૃત્વ કર્યું, ઘણી વખત નિર્ણાયક પરિસ્થિતિઓનો હવાલો લેવા માટે બેટિંગ ક્રમમાં પોતાની જાતને આગળ વધારી. ધોનીની સિદ્ધિઓ અને ભારતીય ક્રિકેટમાં યોગદાનને કારણે તેને ચાહકો, સાથી ખેલાડીઓ અને વિરોધીઓનું સન્માન અને પ્રશંસા મળી છે. તેના ક્રિકેટ કૌશલ્ય ઉપરાંત, ધોની તેની નમ્રતા, સંયમ અને સ્પોટલાઇટ વચ્ચે પણ જમીન પર રહેવાની ક્ષમતા માટે જાણીતો છે. તે અસાધારણ રનિંગ બિટિન ધ વિકેટ અને વીજળી-ઝડપી સ્ટમ્પિંગ કુશળતા માટે પ્રખ્યાત છે. ઝડપી સિંગલ્સ ચોરી કરવાની અને તેને બેમાં રૂપાંતરિત કરવાની તેની ક્ષમતાએ તેને ક્રિકેટના ઇતિહાસમાં સૌથી વધુ કાર્યક્ષમ દોડવીર બનાવ્યો છે. ધોનીની રનિંગ બીટવીન ધ વિકેટ તેના ચતુર નિર્ણય, અવિશ્વસનીય ઝડપ અને તીક્ષ્ણ ક્રિકેટિંગ છે. તેની પાસે રમતની જન્મજાત સમજ છે, જેનાથી તે મેદાનમાં અંતરનો અંદાજ લગાવી શકે છે અને તેના ફાયદા માટે તેનો ઉપયોગ કરી શકે છે. પછી ભલે તે સ્ટ્રાઈક રોટેટિંગ હોય અથવા મોટા શોટ્સ માટે જવાનું હોય, ધોનીએ સતત નોંધપાત્ર ચપળતા અને જાગૃતિ દર્શાવી છે, જેણે બેટ્સમેન તરીકે તેની સફળતામાં ફાળો આપ્યો છે.તેની રનિંગ બિટવીન ધ વિકેટે માત્ર પોતાના માટે જ મૂલ્યવાન રન જ નથી બનાવ્યા પરંતુ તેના બેટિંગ પાર્ટનર્સને તેમની લય શોધવામાં પણ મદદ કરી છે. ધોનીની યુવા પ્રતિભાને સંભાળવાની અને તેને તૈયાર કરવાની ક્ષમતા તેની કેપ્ટનશિપનું બીજું મુખ્ય પાસું હતું. તેણે યુવા ખેલાડીઓમાં ખૂબ વિશ્વાસ દર્શાવ્યો અને તેમને તેમની કુશળતા દર્શાવવા માટે પૂરતી તકો પૂરી પાડી. વિરાટ કોહલી, રવિન્દ્ર જાડેજા અને રોહિત શર્મા જેવા ઘણા યુવા ક્રિકેટરો ધોનીના માર્ગદર્શન હેઠળ વિકાસ પામ્યા અને ભારતીય ટીમની સફળતામાં મુખ્ય ફાળો આપનારા બન્યા. મેદાનની બહાર, ધોનીના નેતૃત્વના ગુણો ક્રિકેટના મેદાનની બહાર પણ વિસ્તરેલા હતા. તેમણે નમ્રતા અને ટીમની સફળતા માટે અતૂટ પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવતા ઉદાહરણ દ્વારા નેતૃત્વ કર્યું. સહાનુભૂતિ અને ટીમ ભાવનાને ઉત્તેજન આપવા માટે ધોનીની ગ્રાઉન્ડ પર રહેવાની અને સકારાત્મક ટીમ વાતાવરણ જાળવવાની ક્ષમતા મહત્વપૂર્ણ હતી.  મહેન્દ્રસિંહ ધોનીની કેપ્ટનશિપે ક્રિકેટ જગત પર અમીટ છાપ છોડી છે.

સંકલન : જયેશ પ્રજાપતિ || દિવ્યા મુદિતા ટીમ
ફોટો સોર્સ : ગુગલ